Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Mullanafis

Turkiy adabiyoti durdonalari

Mullanafis

Turkiy adabiyoti durdonalari

Илон билан олишган одам

Мазкур китобда муаллим ижодкорнинг турли йилларда ёзган ранг-баранг мавзулардаги хикоялари урин олган. Содда, равон тил билан ёзилган хикояларда хор к,андай куринишдаги кабохат ва разолат инсонни охир-оцибат таназзулга олиб бориши, яхшилик, имон-эътицодлилик, эзгу амаллар эса кишини юксак мартабаларга, яратганнинг ажру савобларига етказиши хаётий во^еалар мисолида тасвирланади. ^икоялар цизицарлилиги, хаётийлиги, цолаверса, тарбиявий ахамияти билан китобхонларга манзур булади, деб умид к,иламиз.

ЧОРТОК АНТОЛОГИЯСИ

Чорток, тумани узининг куп сонли ижодкор зиёлилари билан ажралиб туради. Тарихан маърифатли юртда бугун Узбекистан Ёзувчилар уюшмасининг олти, Ту­рон ФАнинг беш нафар аъзоси яшайди. Х,адикат щуки, курсаткич бобида Чорток; тумани бутун мамлакатимизда пешкддам.

АГАБИЙ III А КАПШЫК

—Жогал, кезиме керинбе! Мандайына ургандай болып еситилген сезден кейин жигит есенкиреп калды, назик денеси кушли дауылра тетепки бере алмаган жас налше киби ийилди. Козинин алды карангыласты. Колын дагы себетти дуканнын. еденине койды. Есиктен тускен жакты себеттеги набат белегин жактыртып, ежайып рендер пайда етип тауланганына бийперуа бакты. —Саган айтаман, неге кетпейсен,? Себетти койган жигит каддин тикледи. Каарсы алдында дукан ийеси, кант-набат, халуа сатып байыган, Шымбай шахарине бел гили баккал кабаклары ашыудан туксийип, козлеринен от шашып турар еди. Казанньн куйесиндей кап-кара жузине кан теуип, кызарып кетипти. Дуукат шапанынын белинен байлаган модели белбеуинин ушы дизесине тусип, ези келте бойын бурынгыдан да келтертип корсетеди. Орта бойлы, басы на алатпа без такыя, устине боялган без кейлек кийип, белин бууран, мурты тан берип киятырган жигиттин тамырындагы кызыу каны кайнап, «лап» етип басына тепти, еле дукарт тиймеген ту клери тебе идей шаншылды, баккылга уксап оньн да козлеринен ушкынлар шашырады, ол ушкынлар жалынга айланранда еди, алдында турган бэдбошер баккалды онын жанындай керген дуканы менен бирге куйдирип кулге айландырган болар еди. Тилекке карсы, гезеп ушкынлары жалынга айланбады, ал баккал болса жумсак был тары дан тигилген дегдели етиги менен жер тепсинер еди.

ЧУЛПОН ВА НАВОИЙ

Муаллиф Навоий ва Чулпон лирикасида кунгил mасаласини танлаб олиб, муаммони ту асосда хал килади. У тадкиқотда Навоий тсмурийлариииг марказлашган давлат химоячиси, Чулпон эса XX аср бошида ту анъанани пжодий давом этгирган ва миллим мустакил давлатни юзага келтириш учун курашган шоир деган хулосага келади.

Чиноз илҳомлари: шеърлар, ҳикоялар

Ушбу китобда етти ёшдан етмиш ёшгача бўлган чинозлик қалам соҳибларининг ижодий намуналари жамланган.

АРМОНЛАРГА ТУЛДИРМА, ДУНЕ

шеър ва ғазаллар

TO‘SIQLARGA QARAMAY SEVDIK

Ulardan mening b ir farqim bo'lishi lozim edi. Xuddi ular kabi bo'lib, ularga o'xshashim mumkin emasdi. Mening ulardan mutlaqo b ir farqim bo'lishi kerak edi. Ular deganda, masalan otam... Mening undan katta farqim bo'lishi lozim edi. Esimni taniganimdan beri, shu yergacha yashagan hayotimda undan mutlaqo farqim bo'lishi uchun o'ta ehtiyotkorlik bilan harakat qildim. Bu ehtiyotkorlikka yangi tug'ilgan chaqaloqni ilk b o r qo'lga olishni misol qilish mumkin.

ЖАМИЛА

Ҳар гал сафарга чиқишим олдидан кичкина ёғоч рамкага солинган сурат олдида туриш менга одат бўлиб қолганди. Эртага овулга жўнашим керак. Мана, ҳозир ҳам ўша суратга тикилиб, гўё ундан оқ йўл тилаётгандек кўзимни узолмай, узоқ термилиб қолдим. Суратни ҳали бирон марта ҳам кўргазмага қўйганим йўқ. Овулдан қавм-қариндошларим келишганида кўриб қолишмасин, деб яшириб қўяман. Демак, суратда бирор ножўя нарса тасвирланган экан, деб ўйламанг тағин, унинг ийманадиган, шунингдек, бу бир нодир асар, «кўз тегади» дейдиган ҳеч жойи ҳам йўқ, шунчаки ўргамчикка чизилган бир сурат. Унда оддий дала манзарасининг айнан тасвири берилган, холос.

ХОЖЕЛИ

Тарийхын теренде сенин Хожели! Не дэуир етпеди сеннен — Хожели! “Жипек жоллар” дэрбентисен, Хожели! Сап журектин хурметисен, Хожели! Бес каланьн биреуисен, Хожели! Шын дослыктын тиреуисен, Хожели! Эзелден мийнеткеш халкын, Хожели! Сонлыктан бэлентдур данкын, Хожели! Дербент жоллар тутаскан ел Хожели! Тиллерде дэстансан бугин Хожели! Билим дэргайысан озин — Хожели! Атаклы перзентлерди берген — Хожели!

Жаман шығанақтағы Ақ туба

Романда жеке ҳүкимранлық, ийесизлик жылларында әптер-тәптер болып әбигерленген хожалықлардың, биреўди биреў езген, биреўди биреў тонаған аянышлы тәғдийрлери сөз етиледи.

ДУЗЛЫ САМАЛЛАР

БУЛ ЖЕР ЕЛЕ ЗОР БОЛАДЫ I Қәўесет бар: қарақалпақлар Көп узамай көшер деген. Қайдағы бир жақсы жаққа Барып қоныс басар деген. Оқыдым бир газетадан, Ғамкоршымыз көп-аў, тоба! Еринбестей есаплаған, Сыртымыздан сызып жоба. Айтыўынша: көшшек буннан, Жаңа қоныс жайға қарап, Аралға суў апарғаннан Анағурлым арзанырақ.

Заман ағымы

ШАЙЫРЛЫҚ ҲАҚҚЫНДА ШАМАЛЫ СӨЗ Адам ӛзиниң дҥньяға қалай келгенин билмейтуғыны сыяқлы шайыр да ӛзиниң кәйтип шайыр болғанын есине тусире алмайды. Ӛйткени шайырлық та туўылыў тәқилетли тәбийғый кубылыс. Сонлықтан «қәйтип шайыр болдың» деген уйреншикли саўалға жуўап излегенде тал шыбықты ат етип минген балалығыңнан баслап усы бҥгинге дейинги жасаған ӛмириң тутасы менен кӛз алдыңа келеди. Ақшамлары қара ҥйде тезектиң қозы мазлаған әташтан басында еситкен ертеклериң есиңе тҥседи. Анаңның кийим жамап ямаса кӛрпе сырып отырып ыңылдаған муңлы намасы, қолдасып дигирман тартқан қызлардың ямаса аўыл сыртында падашының айтқан қосықлары қулағыңа келеди. Ҥш тҥп ғарры ак сӛкиттиң астында кишкене әйнеклери дҥньяға баланың бақырайған пәк нәзери менен қарайтуғын ақ жай — баслаўыш мектеп, биринши муғаллимиң, биринши оқыған китапларың, биринши танысқан шайырың, бәри-бәри кӛз алдыңнан ӛтеди...

Мураббий ким ?

Бу рисола ўқитувчилар, тарбиячилар, ота-оналарга ва олий педагогика ўқув юртлари ва коллежлари талабалари учун ёрдамчи адабиётт тарзида тавсия этилади. Рисола кенг китобхонлар оммосининг ҳам эътиборинитортади, деган умиддамиз.

ИОШ

Қандай жақсы, бирадар, Адамзаттың жүреги! Бир адамды бир адам Жандай жақсы кӛреди. Бир адамды бир адам Сүйип қалар танысса, Бир адамды бир адам Сағынады алыста. Кетсе биреў арадан, Биреў жоқлап жылайды. Бир адамнан бир адам Барып кеңес сорайды.