Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Ахоли географияси демография асослари билан

Укув-услубий кулланма Ахоли географияси демография асослари билан фанидан амалдаги дастурлар асосида тайёрланган булиб, унда фаннинг укув максадлари, хар бир мавзу доирасида куриб чикиладиган масала ва муаммолар, амалий машгулотлар, якуний хулосалар, назорат саволлари, талабалар мустакил иш топшириклари замонавий педагогик технологиялар тизимига асосланиб баён килинган. Шунингдек, мазкур кулланмада жамиятнинг асосий ишлаб чикарувчиси ва истеъмолчиси булган ахолининг жахон, Узбекистан ва айрим мамлакатлар мисолида, сони (динамикаси) ва унинг такрор барпо килиниш конуниятлари, омиллари, ахолининг табиий ва миграцион харакатлари, мехнат ресурслари хамда улардан фойдаланиш хусусиятлари, ахолининг худудий жойлашуви, ахоли манзилгохдари, улар ривожланишининг географик хусусиятлари каби мавзулар ёритиб берилган.

Географик карталар- ҳудудлар кузгуси: мулохаза ва тавсиялар

Ушбу илмий-услубий кулланмада мутахассислигн географ булган устоз-шогирд муаллифларнинг картография фанининг истикболига тегишли фикр-мулохаза, истак ва тавсиялари уз ифодасини топган. Рисола уч кисмдан иборат. Биринчи кисмда бир- бирини тулдирувчи ва яхлит мазмунга эга булган илмий маколалар. иккинчи кисмда картография фанига тегишли айрим таянч тушунчалар ва шартли белгиларнннг мохдяти ёритилган. Учинчи кисмда эса УзМУ ва БухДУ уртасидаги илмий-педагогик хамкорлик тарихидан ва картографик таълимга тегишли лавхалар, маърифий мазмундаги ширин хотиралар тилга олинган. Рисола мутахассис - географ, картограф, улкашунос хамда ушбу йуналишдаги талаба ва изланувчилар учун мулжалланган.

ТАРИХИЙ ТАДКИКОТЛАРНИНГ МЕТОДОЛОГИЯСИ ВА ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ

Мазкур дарслик тарихий тадкикотлар методологияси ва замонавий усулларини ўрганишга багишланган. Унда тарих фанининг махсус усуллари билан биргаликда илмий тадкикотларнинг умумий усуллари, шунинг­дек, бошка фанлардан тарих фанига жорий этилган усуллар тахлил килинади. Бундан ташкари, дарсликда жахон тарихшунослигида XX асрнинг ўрталаридан бошлаб пайдо була бошлаган хамда тарихий билимларнинг янги парадигмаларига айланган ёндашувларга алохида эътибор каратилади. XX аср урталаригача фан­лараро ёндашувни факат баъзи тадкикотчилар куллаган булса, иккинчи жахон урушидан кейин уни куллаш ом- мавий туе олиб, аста-секин жиддий илмий тадкикотлар коидасига айланиши сабаблари курсатиб берилади. Шу­нингдек, дарсликда тарихий антропологиянинг вужудга келиши, унинг пайдо булишига таъсир этувчи омиллар, унда урганиладиган масалалар ёритилган. Муаллифлар тарихий антропология инсоният тараккиёт йули бир чизикли харакатланиши тугрисидаги карашлардан воз кечишда мухим роль уйнашига эътибор каратадилар. Бундан ташкари, анъанавий ижтимоий тарих ва янги ижтимоий тарих уртасидаги фарклар тахлил килинади.

JISMONIY MADANIYAT TARIXI

Jismoniy madaniyatning kelib chiqishi haqidagi masala jismoniy madaniyat tarixining eng muhim muammolaridan biri bo‗lib, prinsipial metodologik ahamiyatiga egadir. Bu masalani ko‗pgina burjuda olimlari xal etishga o‗rinib ko‗rdilar. Ularning tadqiqotlari bu muammoni o‗rganish borasida ma‘lum rol o‗ynaydi. Biroq ular bu muammoni o‗z sinf manfaatlari nuqtai nazaridan hal etib, tarixni bo‗zib ko‗satdilar, soxtalashtiradilar.

UMUMIY PSIXOLOGIYA

Psixologiya fanining predmeti. ―Psixologiya‖ so‘zi ikkita grek so‘zlaridan – ―psixo‖ – jon, ruh va ―logos‖ – ta‘limot, ilm so‘zlaridan iborat bo‘lib, an‘anaviy ma‘noda inson ruhiy dunyosiga aloqador barcha hodisalar va jarayonlar uning predmetini tashkil etadi. Boshqacha qilib aytganda, psixologiyaning predmetini har birimizning tashqi olamni va o‘z-o‘zimizni bilishimizning asosida yotgan jarayonlar, hodisalar, holatlar va shakllangan xislatlar tashkil etadi.

Davolash Jismoniy tarbiyasi

Mazkur o’quv uslubiy majmua Samarqand Davlat Universiteti, Jismoniy madaniyat fakulteti, Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi, 5610500 - Jismoniy madaniyat bakalavriat ta’lim yo’nalishlarining o’quv rejasidagi "Sport tibbiyoti. Massaj" fani bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy o’quv dasturi asosida ishlab chiqilgan

Davolash Jismoniy tarbiyasi

Mazkur o’quv uslubiy majmua Samarqand Davlat Universiteti, Jismoniy madaniyat fakulteti, Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi, 5610500 - Jismoniy madaniyat bakalavriat ta’lim yo’nalishlarining o’quv rejasidagi "Sport tibbiyoti. Massaj" fani bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy o’quv dasturi asosida ishlab chiqilgan.

JISMONIY TARBIYA GIGIENASI VA SPORT TIBBIYOTI

Ushbu dasturda jismoniy tarbiya gigienasi va sport tibbiyoti fani bo’yicha talabalarni sportda tarbiyalash, sog‘lomlashtirish, davolash va tiklanishga qaratilgan yo’nalishlarida jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida xizmat tizimi bilan tanishtirish, kasallik turlariga qarab davolash jismoniy mashqlarni tashkil qilish va uni o’tkazish, har bir muolajani gigienik sog‘lomlashtirish ahamiyatini yuzaga keltirish va sport shikastlanishlarida birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni o’rgatish kabi masalalarni o’z ichiga qamrab oladi.

JISMONIY TARBIYA GIGIENASI VA SPORT TIBBIYOTI

Ushbu dasturda jismoniy tarbiya gigienasi va sport tibbiyoti fani bo’yicha talabalarni sportda tarbiyalash, sog‘lomlashtirish, davolash va tiklanishga qaratilgan yo’nalishlarida jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida xizmat tizimi bilan tanishtirish, kasallik turlariga qarab davolash jismoniy mashqlarni tashkil qilish va uni o’tkazish, har bir muolajani gigienik sog‘lomlashtirish ahamiyatini yuzaga keltirish va sport shikastlanishlarida birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni o’rgatish kabi masalalarni o’z ichiga qamrab oladi

JISMONIY TARBIYA GIGIENASI VA SPORTNING TIBBIY – FIZIOLOGIK ASOSLARI MODULI BO‟YICHA

Sоg‘liqni sаqlаsh, turli kаsаlliklаrni dаvоlаsh, ulаrni оldini оlish vа uzоq umr ko‘rish mаqsаdidа jismоniy tаrbiya judа qаdim zаmоndаn bоshlаb qo‘llаnilib kelingаn. Jismоniy tаrbiya vа tibbiyotning bir birigа bоg‘liqligi hаqidа qаdimgi tаrixiy аdаbiyotlаrdа qаyd etilgаn. Hаttо Gippоkrаt, Gerоdikus, Gаlen, Аbu Аli ibn Sinо, Pаrаtsels vа bоshqа buyuk tibbiyot аllоmаlаri jismоniy mаshqlаrni, pаrhyez, mаssаj, hаmmоmlаrni turli kаsаlliklаrni оldini оlishdа keng qo‘llаgаnlаr. Qаdimgi Yegipyet, Hindistоn, Yunоnistоn, Rum, Hitоydа bu vоsitаlаrdаn qo‘l jаngchilаrini, glаdiаtоrlаrni, hаrbiylаrni tаyyorlаshdа fоydаlаnilgаn. Ulаrning tibbiy nаzоrаti o‘shа dаvrning eng yaxshi shifоkоrlаri tоmоnidаn оlib bоrilgаn. Yunоnistоndаgi qаdimgi Оlimpiya o‘yinlаri dаvridаn bоshlаb аtlyetlаr tаyyorgаrligi ustidаn jiddiy tibbiy kuzаtuvlаr o‘tkаzilgаn.

JISMONIY TARBIYA

Jismoniy madaniyat va sport fani va undagi jismoniy mashqlar inson organizmini rivojlanishi va kadrlar tayyorlashdagi ahamiyati to‟g‟risida tasavvo‟rga ega bo‟lishi lozim. Jismoniy madaniyat va sport fani o‟z ichiga jismoniy tarbiya va sport alohida bo‟lim qilib oladi. Jismoniy madaniyat va sport va sog‟lom turmush tarzini asoslarini; -sog‟liqni saqlash va mustahkamlash, ruhiy-jismoniy layoqat va xususiyatlarni rivojlantirish va takomillashtirish bo‟yicha bilimlarga ega bo‟lishi zarur.

JISMONIY MADANIYATNI O’QITISH TEXNOLOGIYALARI VA LOYIHALASHTIRISH

«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» asosida amalga oshirilayotgan ta’lim sohasidagi islohotlarning birinchi bosqich vazifalari muvaffaqiyatli hal qilindi, ikkinchi sifat bosqichida o‘quv tarbiya ishlari butunlay yangi asosda tashkil qilindi va yuqori sifat ko‘rsatkichiga erishildi. Uchinchi bosqich 2005 va undan keyingi yillarga mo‘ljallangan bo‘lib, unda to‘plangan tajribalarni tashkil etish va umumlashtirish asosida o‘zgaruvchan ijtimoiy-iqtisodiy shart-sharoitlarni hisobga olgan holda kadrlar tayyorlash tizimi takomillashtiriladi va rivojlantiriladi.

JISMONIY TARBIY VA OLIMPIY HARAKATI TARIXI

Mamlakatimizda Oliy va o‗rta maxsus ta‘lim tizimida amalga oshirilayotgan islohatlar demokratik ta‘lim tizimiga asoslangan bo‗lib, unda olg‗a surilayotgan g‗oyalar shaxsning ma‘naviy, huquqiy madaniyatini insoniyat erishgan barcha yutuqlar asosida qurish, ta‘lim tizimini shakllantirishda milliy va umuminsoniy qadriyatlarning ustuvorligiga erishish, jamiyat uchun har tomonlama yetuk qadrlar tayyorlashdek muhim qaratilgan. Ana shu vazifalarni ijobiy hal etish natijasida aqlan yetuk, axloqan barkamol, jismonan sog‗lom, dunyoqarashi keng, teran fikrlaydigan inson shakllanadi.

JISMONIY TARBIYA NAZARIYASI VA USLUBIYATI

E‟tiboringizga havola etilyotgan jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati o„quv predmetining mazmuni hozirgi kunda nisbatan mustaqil lekin bir-biri bilan o„zaro uzviy bog„langan muammoli sikllardan tashkil topgan bo„lib, oliy o„quv yurti mutaxassislaridan jismoniy tarbiya sohasi uchun maxsus kasb-hunarga ega bo„lgan ixtisoslikni puxta egallagan pedagogni tarbiyalashni nazarda tutadi.

JISMONIY TARBIYA VA OLIMPIYA HARAKATI TARIXI

O’zbekistonda mustaqillik davrida jismoniy tarbiya va sport sohasining rivojlanishi mamlakatimizda amalga oshirilayotgan siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy islohotlarning samarali natijasidir. Mamlakatimiz qudratini belgilaydigan eng asosiy omillardan biri bu shu yurtda yuksak ma’naviyatli, jismonan va ruhan sog‘lom, har tomonlama barkamol avlodni tarbiyalash masalasidir. Ma’naviy barkamol va jismoniy sog’lom insonni tarbiyalashning muhim vositasiga aylangan sport olimpiya go’yalari va olimpiya qadriyatlarini keng targib etishga xizmat qilmoqda.

БОЛАЛАР ВА ЎСМИРЛАР ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯСИ

Дастур Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2015 йил 12 июндаги “Олий таълим муассасаларининг раҳбар ва педагог кадрларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги ПФ-4732-сон Фармонидаги устувор йўналишлар мазмунидан келиб чиққан ҳолда тузилган бўлиб, у замонавий талаблар асосида қайта тайёрлаш ва малака ошириш жараёнларининг мазмунини такомиллаштириш ҳамда олий таълим муассасалари педагог кадрларининг касбий компетентлигини мунтазам ошириб боришни мақсад қилади.