Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Qutlug' qon

Til va adabiyot. Muallif yuksalishga hissa qo'shgano‘zbek tili va adabiyoti.O'qiganingizdauning she'rlari va romanlarini mutlaqo topishingiz mumkinasrining sharoit va holatlari.1917 yil oktyabridan keyinInqilob, Sovet Rossiyasitomonidan tashkil etilganLenin ava polkovnikonizatsiya siyosatining Turkiston davom etdijudaqiyin.TheSikkinchiva BirinchiDunyoUrushmartabora maxsusva ahamiyatlipdantelningzamonaviy Uo'zbekAdabiyot. Ikkinchisi qachonJahon urushi boshlandi, O‘zbekiston urushga qo‘shildi va o‘z harbiylarini jo‘natdiga boradiurush maydonining oldingi chizig'i. Bugun siz osilganlarni ko'rishingiz mumkinhar birining devorlariga shahid odamning suratini ko'taringO'zbek oilasi. Urush g'ami, ko'z yoshlari, hidiQon va she'riyatni hamma yozuvchilarda osongina topish mumkin . va shoirlar she’rlari and qatorlari. ga qo'shildiurush, qarshi kurashdidushmanlar va u t talqin qildiu hamma narsada jang qiladiholatlar. Inqo'shimcha,u rni tanladiurushyoqilganuningishlaydi. Themualliforasidaikkiurushlarni ochib beradixalqning urushga va zulmga qarshi kurashishdagi qat'iyatiession.Ushbu tadqiqotda ning kurashiO'zbek xalqit dau 1910-yillarqarshithebirinchidunyourush,pojuda and ibilimsizlik edimuhokama qilindiorqalitheromanningQutlug'Atoqli oʻzbek yozuvchisi Aybekning Qon. Qabul qilingesda tutingki, yillar davomidaroman yozildi, Aybek ediSening old tomonidaikkinchi jahon urushi.

G'arbiy frontda o'zgarish yo'q

Atoqli nemis yozuvchisi Eriх Mariya Remark ijodi bilan kitobхonlarimiz uning «Uch og‘ayni» romani orqali tanishganlar. Mana endi adibning yana bir mashhur romanini e’tiboringizga havola qilayotirmiz. Mazkur asarda birinchi jahon urushi o‘z domiga tortgan o‘spirinlar obrazi orqali urush dahshatlarini boshidan kechirgan, ruhan ezilgan, jamiyatdan begonalashgan va bolalik orzu-umidlari chilparchin bo‘lgan butun bir avlodning ayanchli qismati mahorat bilan aks ettirilgan.

Барлос қишлоғининг зумрад тонглари

Иш бошимиздан ошиб ётган эди. Рости, бир оз энсам қотди. «Қолдиринг, бирорта муҳаррирга бераман, кўради. Фикрларини айтади сизга» дедим. Унинг кўзлари овдиради. Ҳикояларимни сизга ўқитаман деган ниятда узоқдан йўл босиб келгандим. Жиллақурса, биронтасини варақлаб чиқмайсизми, а?» - Шу илтижо боис, қўлёзмалари билан батафсил танишиш ниятида эмас албатта, бирон ҳикоясига кўз югуртиб чиқа қолай, деган ўйда қўлидаги жилдни олдим, очдим: «Сомончилар» - биринчи ҳикоянинг номи. Унга кўз югурта бошладиму… қандай ниҳоясига етганимни ҳам сезмай қолдим. Ҳикоя қишлоқнинг эл қатори яшаётган оддий бир йигити ҳақида эди. Яъни: куз, барлосликлар ҳам ғимирлаб қолишган.

Uchinchi yo'l (hikoya)

Ҳадемай тонг отади. Кеча кечқурун бошланган ёмғир ҳамон майдалаб, эзиб ёғаяпти. Шошилиш керак, аммо... Барлоснинг йўлида “Волга”-такси лойга тиқилиб қолган. Шофёр ҳамроҳи билан ёмғирда ивиб, тўрт соатдан бери овора, лекин такси тобора ботса ботиб боряптики, асфалт йўлга қайтиб чиқолмаяпти. Ярим кеча йўл усти халқоб бўлиб қолганини кўриб, шофёр айланиб ўтмоқчи бўлганди. Асфалтнинг шундоқ чеккаси яқинда уйилган тупроқ экан, такси ботиб кетди. Лаънати ёмғирни айтмайсизми? Бир дам тўхтаб турай демайди. Бир-иккита машина ўтди, шофёр уларни ёрдамга чақирмоқчи эди, Тожибой кўнмади. Бунинг устига то улар ўтиб кетганча таксининг чироқларини ҳам ўчиртириб қўйди.

Гўрўғлининг туғилиши

Ўзбек халқининг халқ достонларидан бири паҳлавон Гўрўғли ҳақида.

Telba muhabbat (hikoya)

Ўша куни Ҳалима шифохонадаги узун курсиларда дугоналари билан қалдирғочлардай тизилишиб ўтиришганди. Мурод бир тўда йигитлар билан аллақаёқдан келаверди. Ҳаммасининг думоғи чоғ. Осмон узилиб ерга тушмади. Ер чаппа айланмади. Бўрон кўтарилмади. Оламни ларзага солиб, момоқалдироқ қарсилламади. Чақмоқ чақмади. Жала қуймади. Фақат Ҳалима – миқтигина, чайир, кўзлари шўхчан, қорачадан келган, истараси иссиқ қиз ўтирган жойида – доим китобларда ёзилганидек – қотиб қолганди. Гўё елкасида бир ботмон тош. Ҳайрат тўла қоп-қора қорачиқлари кенгайиб кетгандай.

Алибек ва қирқ дўстининг саргузаштлари

Алибек Самарқанддан ўқишдан йиқилиб қайтди. Тўғрисини айтганда, йиқилмади. Ён-верига қараса, ишонган таниши йўқ. Калласи айниб, ҳужжатини СамГАСИ га топширипти. Буни қаранг-а! Математиканинг “м” ҳарфини ҳам билмайди-ю, тағин... Яна, Самарқандда юргандан кейин бири у деб, иккинчиси бу деб, оёғингдан оладиганлар чиқар экан... Бор-э, дедию, ҳужжатларини қайтиб олиб, Барлосга равона бўлди. Совхозда узум териш бошланаётганди.Бригадир Нурали ака ўзига ҳисобчи тополмай турган экан. Алибекнинг кўчада саланглаб юрганини кўриб, таклиф қилди. Тўртинчи синф математикасини тушунсанг, қўшиш-айириш, бўлиш-кўпайтиришни билсанг бўлди, эплайсан, деди. Алибек жон-жон деб рози бўлди. Бахт кулиб боққанини кўр. Ҳисобчи бўлиш ёмон эмас. Бир мавсумда қанчадан-қанча пул ишлаб олиш мумкин.

Танланган асарлар

Машҳур шоир Абулқосим Лоҳутий 1887 йилда Кирмон- шоҳ (Эрон) шаҳрида туғилди, Шоирнинг болалиги шу ерда ўтди. Ёшлик йилларидаёқ у заҳматкаш халқнинг оғир ҳаёти дан таъсирланиб инқилоб руҳида бўлган шеърлар ёзди. Бу шеърларда шоир Эронда важ олиб келаётган инқилобий ҳа ракатни мадҳ этди, бу ҳаракатга ўз овозини қўшмоқни орзу қилди. Шоир доим таъқиб остида юрди. У гоҳ ўз ватанида, гоҳ муҳожирликда яшашга мажбур бўлди.

Хатар чангалида

Ушбу асар одам савдоси билан боғлиқ воқеаларни қамраб олган. Олис юртларда бошига мусибат тушган кишилар кечмишлари ўқувчини бефарқ қолдирмайди. Кимлардир ўзга юртларда кўз кўриб, қулоқ эшитмаган ҳолатларга тушаётгани ҳамда оила, Ватан нақадар азиз ва муқаддаслигини англаб етаётгани ҳақидаги бу асар сизда қизиқиш уйғотади деган умиддамиз.

Шажарайи турк

Шажарайи турк»нинг ёзилиш сабаблари ҳақида муаллифнинг ўзи бундай дейди: «Аммо бизнинг ота - акаларимизнинг бепарволиги ва Хоразм халқининг бевуқуфлиқи, бу икки сабабдин, бизнинг жамоатимизнинг Абдуллахоннинг (Шайбоний Абдуллихон 11; 1583— 1598 й. Бухорохони — Б.А.) оталари (Абулхайхон; 1528— 1568 й и л — Б.А.) бирлан бизнинг оталаримизнинг (Шайбоний Ёдгорхон; XV аср — Б.А.) айрилган еридин то бизга келгунча тарихларини битмай эрдилар. Бу тарихни бир кишига таклиф қилали теб фикр қилдук, ҳеч муносиб киши топмадук, зарур бўлди (ва) ул сабабдин ўзимиз айтдук.

Шажарайи тарокима

XVII асрда яшаган Хива хони А. Баҳодирхоннинг «Шажарайи тарокима» асари туркий халқларнинг келиб чиқиши ва уларнинг тарихан таркиб топиши ҳақида қимматли маълумотлар берадиган ноёб ёдгорликдир. Муаллиф конкрет тарихий шахслар ҳақида гапираркан, уларнинг характерларини яратади, қизиқарли воқеаларни бадиий бўёқларда чизади.

Танланган асарлар 1-жилд

Кеча. Бухоро аркинда. Абулфайзхоннинг уйи шоҳона тўшалиб, безанган. Ўртада осилган муҳташам «Чил чирогоннинг бутуң шамлари ёниб турадир. Уйнинг ўртасинда, кичкина курсичанинг устиндаги шамдончада ёниб турган шамнинг ойдинлиги остинда Улфат хўжасарой, Мир Вафо ҳам Қози Низом тахта ўйнаб туралар. Ташқарида чолиниб турган чолғулар бир оздан кейин секинлашар, сўнгра битар.

Маҳорат сирлари

Бирор халқнинг маданий савияси ҳақида гап кетадиган бўлса, биринчи галда ўша халқ етиштирган йирик маданият арбоблари кўз олдимизга келади. Ҳозирги кун ўзбек халқининг маданияти ҳақида гап борганда, Абдулла Қаҳҳор номи бошқа йирик маданият арбоблари қаторида фахр билан тилга олинади.

Ҳаёт ва нафосат

Бадиий асарда сюжет асосий эстетик категориялардан. Ҳаётни реалистик тасвирлашда, зарур ғояни ифодалашда сюжетнинг роли нихоятда катта.

Икки карра - икки беш

Ўткир Ҳошимов серқирра адиб. Унинг ўнлаб ҳажвий ҳикоялари, комедиялари ичак узди ҳангомаларини ўқиган ва томоша қилганда дилингиз равшан тортади, беихтиёр қаҳ-қаҳ уриб куласиз.

Дор остидаги одам

Бу воқеа 1949 йилда бошқа бир мамлакатда бўлиб утган.