Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

ЧИЗМА ГЕОМЕТРИЯ ВА МУҲАНДИСЛИК ГРАФИКАСИ

Техникага дойр билимларни муваффақият билан эгаллашнинг зарур шартларидан бири фафик саводхонлик, яъни чизмапарни ўқий ва бажара билишдир. Шу боис мутахассисдан чизма геометрия, лроекцион чизмачилик, машинасозлик чизмачилиги фанларини мукаммал эгаллаш тачаб этилади. Чизма геометрия ва чизмачиликни ўрганиш техникавий чизмаларни тузиш ва ўқишга имкон берадиган билим ва мапакатар орттириш, шунингдек, фазовий тасаввурни ривожлантириш учун зарурдир.

ЧИЗМА ГЕОМЕТРИЯ ВА ЧИЗМ АЧИЛИК АСОСЛАРИ

Маълумки, халк хужалиги ва саноатни_ ривожлантиришда илмий техникани, технологии жараёнларни автоматлаштириш, робот-техника ва электрон хисоблаш техникаси каби зарурий муаммоларга кенг урин берилмокда. Техниканинг жадаллик билан ривожланиши эса етишиб чикаётган мутахассисларнинг замонавий билим тажрибасига богликдир. Бу борада техника билимгохларида замон талабига жавоб берадиган, хар томонлама етук, кобилиятли мухандислар тайёрланиши лозим. Булажак мухандис-мутахассис уз касби буйича кенг билимга эга булиш билан бирга бошка сохадаги мухандислик масалаларини хам чукур мушохада килиш кобилиятига эга булиши керак. Хар кандай фан бизни ураб турган борликнинг конуниятларини урганади.

CHIZMA GEOMETRIYA

Oliy o‘quv yurtlari oldida turgan asosiy vazifalardan biri O‘zbekiston Respublikasida qabul qilingan «Kadrlar tayyorlash Milliy Dasturi»da belgilangan talablar asosida fanlar bo‘yicha zamonaviy mukammal darsliklar yaratish va shu asosida talabalarga chuqur nazariy bilimlar berib, ularni puxta amaliy malakalarga ega bo‘lgan mutaxassislar qilib tayyorlab yetishtirishdir. Zamonaviy texnikaga doir bilimlarni mukammal egallashning shartlaridan biri grafik savodxonlikni oshirish, ya’ni chizmalarni o‘qish va bajarishni bilishdir. Shu boisdan chizmalar chizishning asosi bo‘lgan – chizma geometriya fanini mukammal o‘rganishni talab etadi.

МУЗЫКА

Чтобы правильно петь, нужно внимательно слушать музыку. Во время пения стой или сиди прямо, руки опусти или положи на колени. Перед началом пения бери дыха- ние спокойно, не поднимай плечи. Во время пения не прерывай слова дыханием. При пении правильно пой гласные и чётко согласные, чтобы были по- нятны все слова.

Чизма Геометрия киска курси

Ушбу ўқув қўлланмаси олий техника ўқув юртларининг тала- баларига мўлжалланган бўлиб, у чизма геометрия курсининг янги дастурига мослаб ёзилган. Бироқ ўқув қўлланмасида дастурдаги кўп ёқликлар, уларни текислик ва тўғри чизиқ билан кесишиши, шунингдек кўпёқлик- ларни текисликка ёйиш мавзулари тўғри чизиқли ёйилувчи сирт- ларнинг курси ҳоли деб қараб, шу бобга киритилди. Шунингдек айрим қурилиш ва архитектурада кўпроқ қўлланадиган сиртларга оид мавзулар ушбу китобга киритилмади. Геометрик масалаларни ЭҲМда ечиш тартибини тузиш усул лари билан таништириш бўйича алоҳида китоблар бор бўлганли- ги ва китобнинг ҳажмини ошириб юбормаслик мақсадида бу мав- зу-ҳам ушбу қисқа курсга киритилмади.

CHIZMA GEOMETRIYA

O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimi oldida turgan asosiy vazifalardan biri «Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan talablar asosida fanlar bo'yicha davlat ta'lim standartlari va namunaviy dasturlarga mos zamonaviy darslik va o'quv qo'llanmalar yaratish va shu asosda talabalarga chuqur nazariy bilimlar berib, ularni yetuk mutaxassis qilib tayyorlashdir. Texnik bilimlarni mukammal egallashning shartlaridan biri grafik savodxonlikni oshirish, ya'ni chizmalarni o'qish va bajarishni bilishdir. Shu boisdan chizmalar chizishning asosi bo'lgan chizma geometriya fanini chuqur o'rganish talab etiladi.

Чизма геометрия курси

«Чизма геометрия курси» дарслиги Узбекистон Олий ва махсус ўрта таълим вазирлиги олий техника ўқув юртлари учун тасдиқлаган «Чизма геометрия ва инженерлик графика- си» дастурига мувофиқ ёзилган. Китобнинг биринчи нашри асосан олий техника ўқув юрт ларининг қурилиш ва архитектура ихтисосликларидан бошқа барча ихтисосликлари учун дарслик сифатида мўлжалланган эди. Китобнинг иккинчи нашри асосий метрик масалаларни ечишга бағишланган махсус параграф, ортогонал ва аксоно метрик проекцияларда соялар, перспектива ва перспективада сонлар ҳамда сонлар билан белгиланган проекциялар номли янги бўлимлар билан тўлдирилди.

Чизма Геометрияси

I inniing maqsadi talabani fan bloklari bo‘yicha miqdori aniq . In i*m.ilangan modullar asosida hosil etilgan qoidalar (fan nazariyasi lilli/muni shular asosida tuziladi) ni puxta o‘rgangan va o‘sha modullar ii>nini<In Uizilgan masalalar (amaliy mashg‘ulotlar mazmuni shular asosida in Hindi) ni yccha oladigan darajaga qadar tayyorlashdan iborat. Running vazifalari. Chizma geometriya fanining bloklari va shu blokliirtlnri I inr birining modullari ro‘yxatini tuzishda hamda ular bo‘yicha talaIhiIhi lom onidan taqdim etiladigan qoida yoki chizma ko‘rinishidagi liivnhlnr oldiga qo‘yiluvchi talablarni ishlab chiqishda quyidagi qoidalarga lln y n • 111ish:

Чизма Геометрия

Fanning maqsadi talabani fan bloklari bo'yicha miqdori aniq chegaralangan modullar asosida hosil etilgan qoidalar (fan nazariyasi mazmuni shular asosida tuziladi) ni puxta o'rgangan va o'sha modullar asosida tuzilgan masalalar (amaliy mashg'ulotlar mazmuni shular asosida tuziladi) ni yecha oladigan darajaga qadar tayyorlashdan iborat. Fanning vazifalari. Chizma geometriya fanining bloklari va shu blok- lardan har birining modullari ro'yxatini tuzishda hamda ular bo'yicha tala- balar tomonidan taqdim etiladigan qoida yoki chizma ko'rinishidagi javoblar oldiga qo'yiluvchi talablarni ishlab chiqishda quyidagi qoidalarga rioya qilish:

CHIZMA GEOMETRIYA

O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimi oldida turgan asosiy vazifalardan biri «Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan talablar asosida fanlar bo'yicha davlat ta'lim standartlari va namunaviy dasturlarga mos zamonaviy darslik va o'quv qo'llanmaları yaratish va shu asosda talabalarga chuqur nazariy bilimlar berib, ularni yetuk mutaxassis qilib tayyorlashdir. Texnik bilimlarni mukammal egallashning shartlaridan biri grafik savodxonlikni oshirish, ya'ni chizmalarni o'qish va bajarishni bilishdir. Shu boisdan chizmalar chizishning asosi bo'lgan chizma geometriya fanini chuqur o'rganish talab etiladi.

Чизма Геометрияси

Darslikni yaratishda O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligining 5140900-kasb ta'limi sohasi bakalavriat yo'nalishlari uchun tuzilgan «Chizma geometriya va muhandislik grafikasi» namunaviy dasturi asos qilib olindi. Darslik chizma geo netriya fanini ta'limning evristik usulida tashkil etish sharoitlari uchun tayyorlangan bo'lib, u o'quv rejalarida mazkur fanning ma'ruzalari uchun 36 soat va amaliy mashg'ulotlari uchun ham 36 soat hajmda vaqt ajratilgan qurilishga oid bo'lmagan ta'lim yo'nalishlari bakalavrlari uchun mo'ljallangan.

Ekologiya

Mazkur o'quv qo'llanma ekologiya asoslari, ekologiya va xalqaro hamkorlik, suv resurslarini muhofaza qilish va ulardan samarali foydalanish, tuproqlarni muhofaza qilish va uning ifloslanishi, energetika va atrof-muhitni muhofaza qilish, atmnosfera havosini changdan va zahardan gazdan tozalash, O'zbekiston hududidagi foydali qazilmalar va ulardan foydalanish, chiqindilarni boshqarish va ularning ekologik asoslari, iqtisodiyot tarmoqlarida suvda eruvchan polimerlardan foydalanish, arxitektura qurilish ekologiyasi, rekreatsiya resurslaridan foydalanish va uni takomillashtirish to'g'risida batafsil ma'lumotlar berilgan.

Педагогик технологиялар ва педагогик маҳорат

Мазкур дарслик иқтисодиёт олий ўқув юртларининг давлат таълим стандартлари ва “Педагогик технологиялар ва педагогик маҳорат” курсининг намунавий ўқув дастурига мувофиқ равишда яратилди. Унда педагогик технология асослари, унинг таркиби, тузилиши, вазифалари ва унга бўлган замонавий ёндашувлар ҳамда ундан амалда фойдаланишга доир тавсиялар баён қилинган. Дарсликдан олий ўқув юртларининг талабалари, шунингдек, профессор-ўқитувчилар ҳамда таълим технологиялари ва ўқитиш методикаси бўйича шуғулланаётган тадқиқотчилар фойдаланишлари мумкин.

TURIZMNI REJALASHTIRISH

Ushbu daxslikda turizm sohasini rej alashtirishiiing umumjahon hainjamiyati tomomdan tan olingan uslubiy va amaliy asoslan ochib beriigan, milliy iqtisodiyotni boshqarishning turli darajalarida turiznuu rejalashtirishning tashkiliy mexanizmlari, shakllari va o'ziga xos xususiyatlari ko'rsatllgan. Shu- ningdek, darslikda turistlik mahsulotni ishlab chiqishni rejalashtirish lamoyil- lari, turizm korxonalarida strategik rejaiashtirish va turizra industriyasida bosb- qaruvli rejalashtirislmmg turlari va usullari keltirilgan. Darslik Davlat granti ОТ - 7F — 130 “Turizm xizmatlar bozorining ijtimoiy-iqtisodiy mexanizmini modemizatsiyatash” nomli fundamental loyihaning isli rejasi asosida nashr etishga tayyoriangao. Darslik oliy o‘quv yurtlarining iqtisodiyot, turizmda operatorlik xizmatini tashkUlashtirish, turizra va mehmonxooa xo'jaligj servisi, turizm menejmenti harada turizm marketing) bakalavriat ta’lim yo'aalishlarida tahsil olayotgan taiabalaiga va magistr, aspirant] arga mo'ljaOangan. Undan turizm kasb-hunar kollejlari o‘qi(uvchilari va turizm sohasida faoJiyat ko'rsatayotgan mutaxassislar ham foydalanishi mumkia.

TUPROQ MELIORATSIYASI VA GIDROLOGIYASI

Darslik “Tuproq melioratsiyasi va gidrologiyasi” fani dasturiga muvofiq tuzilgan bo'lib, O 'zbekiston Respublikasi Oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazir- ligining 2018 yil 27 martdagi 274-sonli buyrug‘iga asosan 5141000-Tuproq- shunoslik ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun darslik sifatida tavsiya etiladi. Darslikda: fanning asoslari, tuproq suvining shakllari, sifati, bug'lanish, sarflanish, qurg‘oqchilik va uning kelib chiqish sabablari, sug'orish melio­ratsiyasi, tuproqning namlik rejimi, gidromodul rayonlashtirish, qishloq xo‘jalik ekinlarining sug‘orish texnikasi, suv balansi, sug‘orish turlari va usullari, sug‘orishni rejalashtirish, sug'orish texnikasi, tuproqlarning sho'r- lanishi va tuz to'planish sabablari, zovurlar tiplari va ulardan foydalanish, yerlami sho'rlanishini va botqoqlanishini oldini olish hamda unga qarshi kurashish chora tadbirlari, qumlarni melioratsiya qilish va ulardan oqilona foydalanish, sho'rlangan tuproqlar, ularning melioratsiyasi, tuproq meliorativ izlanishlar- melioratsiya qilinadigan maydonlarda tajriba o'tkazish mavzulari yoritilgan.

CHIZMA GEOMETRIYA

Darslikda chizma geometriyaning nazariy asoslari, proyeksiyalash usullari, nuqta va to'g'ri chiziqning ortogonal proyeksiyalari, tekislik, tekislik va to'g'ri chiziq, ikki tekislik, proyeksiyalarini qayta tuzish usullari, sirtlar va ularning yoyilmalari, aksonometrik proyeksiyalarni qurish, tayanch iboralar, masalalar yechish algoritmi, nazorat variantlari bayon qilingan. Darslik texnika oliy o'quv yurtlari bakalavrlari uchun tayyorlangan bo'lib, undan chizma geometriya mutaxassis lari ham foydalanishi mumkin.