Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

ЎЗБЕКИСТОН МУСИҚА САНЪАТИНИНГ ДОЛЗАРБ МАСАЛАЛАРИ

Мазкур тўпламдан ўрин олган маъруза матнларида Ўзбекистонда композиторлик ва бастакорлик ижодиёти, мусиқашунослик соҳасида олиб борилаётган илмий изланишлар, мусиқа санъати тарғиботи ва таълимотида мутахассис олимларнинг тутган ўрнини белгилашга оид мавзулар ёритилган. Тўплам соҳа мутахассислари ва профессионал мусиқа ижодиётига қизиққан кенг доирадаги ўқувчиларга мўлжалланган.

Oliy matematika. I qism

Ushbu ma'ruza matnlari to`plami matematikaningn chiziqli algebra, tekislik va fazoda analitik geometriya elementlarini o`z ichiga oladi. Xar bir ma'ruza matni mavzuga oid mustaqil ishlash uchun misollar bilan to`ldirildi.

элементлар математика масалалар туплами

Кудратли атом сирларини очиш ва фазони забт этиш асрид&& ^озирги замоннинг мураккаб технккасини ривожлантиришда математика фанининг роли ни^оятда каттадир. Фан ва техниканинг бунда н кейинги ривожланиши жуда куп сокдаги чукур билимли мутахассисларни талаб этади. Олий укув юртларининг бу масаланиижобий хал 1\илишида студентларнинг у рта мактабда математикадан олган билимларининг тула ва пиши^лиги катта роль уйнайди* албатта. Афсуски, урта мактабларни битириб чи^увчи ёшларнинг элементар математикадан билими хамон талабга тула жавоб бера олмай келмокда

Геометриядан масалалар тўплами

Тўплам педагогика институтларининг талабалари учун мўлжалланган бўлиб,ундан шунингдек университетлар талабалари ҳам фойдаланишдари мумкин.

ORKESTR PARTIYALARINI O’RGANISH

Keyingi yillarda O’zbekiston davlat konservatoriyasida ma’ruzali fanlarni muammoli yo’nalishdagi ma’ruzalar shaklida o’qitish yo’lga qo’yildi. Ushbu ma’ruzalar matnini tuzishda ham san’at sohasida, xususan musiqa san’atiga oid fanlarni zamon talabidan kelib chiqib, yangi pedagogik va axborot texnologiyalaridan unumli foydalangan holda mashg’ulotlarni olib borishga asosiy e’tibor qaratilgan.

XX аср мусиқа шакли

XX аср саанъат ривожида тубдан бурилиш ясади. Бундай бурилишнинг обеъктив сабаблари бўлиб, қуйидаги тарихий ходисалар сабаб бўлди: жахон урушлари ва инқилобларининг энг қонли ва фожеали онлари: улар инсонни ёввойилик, варварлик тубига улоқтирди ва шу билан бирга инсониятни улугловчи, инсонни қадрлашни, келажакка ишончни уйштувчи кдлб (рух) ва фикрнинг юксалишига олиб келди.

Neft va gaz,quduqlarini burg'ilash.

MMT oliy o'quv yurtlarida neft va gaz yo'nalishlari bo'yicha ta'lim olayotgan talabalar,magistrlar hamda neft va gaz sohasida ishlayotgan mutahasisslar uchun mo'ljallangan.

Shet el muzika tariyxi pa’ninen

V.A.Motsart -ullı Avstriyalıq kompozitor. Ol barı jog'ı 36 jil o'mir jasag'an u'ziliksiz kontsertler, bir neshshe ullı shig'armalar do'retti. Sonın' ishinde 50 simfoniya 1 opera, sonatalar kvartetler, kvintetler, rekviem ha'm basqa janrlarda da Ko'plegen shig'armalar jazg'an. Svadba figaro, Don-juan, Volshevnaya fleyta degen operaları menen bir neshshe a'sirden beri joqarı tabıslar menen qoyılıp atqarılıp kiyatır. Bizin' da'wirimizge kelip Motsart muzikaları kontsertlerde, operalıq teatrlarda, radio ha'm televidenielerde esitilip kiyatır. Onın' shig'armaları muzıkalıq ushilishelerdin' konservatoriyalardın' programmalastırıwda xalıq aralıq konkurslarda orın alın kiyatır

Ózbek xalıq muzıka dóretiwshiligi

Bul pán Mámleketlik tálim standartları talaplarına say etip rejelestirilgen. Pánniń maqseti hám waziypaları. Pedagogika tarawında muzıka tálimi baǵdarı boyınsha tálim alıp atırǵan talabalarǵa ózbek xalıq muzıka tariyxı, mádeniyatı hám mánawyatı tarawları, isenimleri, sonday-aq, kórkem dóretiwshilik formaları kóp tárepten ózbek miyrası menen jaqınan tanısıp alıwǵa múmkinshilik beredi. Pánde dástúriy muzıka dóretiwshilikti forma dúziliwi ózgeshelikleri, tariyxıy usılları siyaqlı máseleleri házirgi zaman muzıkalıq folkloristika páninen toplanǵan maǵlıwmat hám juwmaqlardan talabalardı qabarlandırıwdan túradı.

Muzıka oqıtıw teoriyası, metodikası ha`m mektep repertuarı

Bul pa`nde bolajaq muzıka ma`deniyatı oqıtıwshıları iyelewi za`ru`r bolg`an bilim ha`m ko`nlikpelerin iyelewdin` talapları belgilep berilgen. Bag`darlamada zamanago`y oqıtıwshıg`a qoyılatug`ın talaplar-bular muzıkalıq shıg`armalardı oqıw ham atqarıw usılları, muzıka ma`deniyatı sabaqlarında ha`m ta`rbiya islerin alıp barıwda atqarıwshılıq, do`retiwshilik ko`nlikpelerin qa`liplestiriw mektep repertuarının` mazmunın biliw ha`m ko`nlikpelerdi iyelew kerek. Muzıka oqıtıw teoriyası , metodikası ha`m mektep repertuarı pa`ninin` maqseti- bolajaq bakalavrdı muzıka ma`deniyatı pa`ni oqıtıwshısı ha`m ka`sip o`ner kolledj hızmetine a`meliy tayarlawdan ibarat, usı hızmet tu`ri muzıkalıq mektep repertuarın, metodika ha`m a`meliyat jumısların iyelew tiykarında a`melge asırıladı.

Muzıka oqıtıw teoriyası ha`m metodikası

Muzıka oqıtıw metodikası, pedagogika pa`ni sıpatında ta`jiriybede sınalg`an islerdi teoriyalıq bo`limlerin ulıwmalastırıp, a`meliyatta sapalı na`tiyjeler bergen oqıtıw metodların usınıs etedi. Metodika tiykarınan pedagogika, psixologiya, estetika ha`m ko`rkem-o`ner tanıwın izertleniwshilik na`tiyjelerine tiykarlanadı. Bul muzıka oqıtıwdın` nızam-qag`ıydaların ta`riplep beredi, keleshek jas a`wladtı ta`rbiyalawda qolanılatug`ın zamanago`y metodlardı belgileydi. Metodika, ta`lim-ta`rbiya protsessinde oqıtıwshının` oqıwshılar menen islesiw usıllarının`, mazmunın an`latadı. Muzıka oqıtıw metodikası oqıwshıdan, talant, qa`biletleri ha`m sezimlerinın` payda bolıwın talap etedi, yag`nıy ko`rkem o`ner pedagogikası mashaqatlı ha`m ju`da` juwapkershilikli taraw.

Muzikaliq shig'armalardi tallaw

Biz ju'da' ko'p ha'r tu'rli seslerdi esitemiz. Biraq ha'mme sesler muzikada qollanila bermiydi. Qulaqlarimiz muzikali sesler menen shawqimli seslerdi bir-birinen ajratadi. Shawqimli sesler ma'selen: tasirli, eki zattin' uriliwi, shiyqildi, gu'birlew, sibirlaw ha'm t.b. belgili bir ba'lentlikke iye emes. Sonin' ushin da bul sesler muzikada qollanilmaydi. Muzikali sestin' 3 tu'rli fizikaliq qa'siyeti bar. Olar biyiklik, qattiliq ha'm tembrden ibarat. Bunnan tisqari, muzikada sestin'sozimlig'ida u'lken ahmiyetke iye. Sestin' uzin yamasa kelteliginen onin fizikaliq xarakteri o'zgermiydi, biraq muzikaliq ko'z qarastan sestin' sozimlig'i onin' tiykarg'i tu'rleri bolip esaplanatug'in qa'siyetlerinin' biri.

МУСИҚА ЎҚИтишнинг инНОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

Умумтаълим мактабларида мусиқа дарслари жараёнида янги инновацион технологиянинг бир қатор тамойиллари мавжуд бўлиб, дарснинг умумий мақсадидан келиб чиққан ҳолда қизиқарли дарс ташкил этиш, тест саволлари асосида ўқувчининг билимини синаб кўриш, муаммолари вазиятлар асосида савол-жавоблар тариқасида инновацион дарс ўтиш ва бошқалардан иборатдир. Бундай усулларни аралаш-қуралаш қилиб, болани зўриқтирмаслик, унинг унинг ёшни ҳисобга олган ҳолда усуллардан фойдаланиш ўқитувчи педагогнинг билиши зарур бўлган хусусиятдир

MUSIQA NAZARIYASI

Musiqa hamisha ma'lum musiqiy obrazlar orqali ochib beriladigan u yoki bu mazmunga ega bo'ladi. Bu tabiat manzaralari, ijtimoiy hayotdagi barcha davrdagi hodisa voqelik vaziyatlari, insonning xis tuyg'ulari bilan bog'liq ichki ma'naviy olamidir. Musiqa insonning barcha xissiyoti, qayfiyatini obrazli ifodalash bilan birga, tabiat manzaralarini tasvirlash, harakat obrazlarini gavdalantirish, hayotning tabiiy ovozlari (kushlarning sayrashi, suvlarnig shildirashi)ga taklid kilishgaham mumkin.

MARKAZIY OSIYODA O`RTA ASRLAR DAVRIDAGI MUSIQA MADANIYATI SAN’ATI (V-X V ASRLAR)

Eramizning IV asridan boshlab O`rta Osiyoda quldorchilik asta sekin feodal tuzum bilan almashdi. O`rta Osiyoda yashagan turklar o`z davlatining so`nggi qismini – qo`qonlik deb atay boshladilar. Ana shu vaqtdan boshlab turklar bilan mahalliy Sharqiy Eron xalqlarining qo`shilib yashash jarayoni boshlanadi. IV -VII asrlargacha bo`lgan davr madaniyat va san’at ' turlarining, jumladan musiqaning yuqori darajada rivojlangani bilan xarakterlanadi.

АНЪАНАВИЙ ЎЗБЕК МУСИҚАСИ АСОСЛАРИ

Ушбу маърузалар матни "Анънавий ўзбек мусиқаси асослари" фани ўқув дастури асосида ёзилган. У М.Ашрафий номидаги Тошкент Давлат консерваториясининг мусиқашунослик, композиция, шунингдек, барча ижрочилик ихтисосликлари бўйича бакалавр босқичида таҳсил кўраётган талабалар учун мўлжалланган. Ўқув маърузалари учун ажратилган жами 20 соат ҳажмидаги мавзулар ёритилган. Маърузалар матни олий ўқув юртлари Давлат таълим стандартларига биноан санъат йўналишидаги бакалаврлар тайёрлаш ўқув режаларига мувофиқ тузилган