Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Халкаро хукук

Ушбу китоб халқаро (оммавий) хуқуқ фани бўйича ўзбек тилидаги илк дарсликлардандир. Унда ҳозирги замон халқаро ҳуқуқининг келиб чиқиши ва ривожланиши, унинг асосий тушунчалари ва принципла ри, институтлари ва соҳаларининг тараққиёт қонуниятлари ўз аксини топган. Мавзулар Ўзбекистон Республикасининг халқаро-ҳуқуқий ама- лиётидан келиб чиққан ҳолда очиб берилган. Дарслик олий юридик ўқув юртларининг талабалари, аспирантла ри, докторантлари, ўқитувчилари, Ташқи ишлар вазирлиги ва бошқа халқаро муносабатлар соҳасига ихтисослашган идоралар, ташкилот ларнинг ходимлари учун ҳамда халқаро ҳуқуқ муаммолари билан қизи қувчи кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

халкаро хукук

Жаҳондаги жиддий ўзгаришлар республикамиз ҳаётига шид- дат билан кириб келмоқда. Давлатлар ўртасидаги халқаро ало қалар, ўзаро манфаатдорлик, тинчлик, инсон ҳуқуқи, атроф му ҳитни муҳофаза қилиш ва бутун инсониятни қизиқтирувчи шу каби масалаларни ҳал қилиш учун қулай халқаро ҳуқуқий шаро- ит яратиш мақсадида ривожланмоқда. Узбекистон Республикаси давлат мустақиллигини қўлга ки ритиши билан халқаро ҳуқуқнинг тенг ҳуқуқли субъектига айлан ди. У жаҳон ҳамжамиятида фаол қатнашмоқда, хорижий давлат лар билан халқаро ҳамкорлигимиз мустаҳкамланмоқда. Республи камизнинг шартномавий ва дипломатия тажрибаси кенгаймоқда. Бу масалаларни тўғри тартибга солишда «Халқаро ҳуқуқ» дарслиги муҳим аҳамиятга эга.

XALQARO HUQUQ

Mamlakat Prezidenti Islom Karimov O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo‘shma majlisida «Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi» yuzasidan qilgan ma’ruzasida shunday degan edi: «Mamlakatimizni demokratik yangilashning bugungi bosqichdagi eng muhim yo‘nalishlaridan biri bu – qonun ustuvorligi va qonuniylikni mustahkamlash, shaxs huquqi va manfaatlarini ishonchli himoya qilishga qaratilgan sud-huquq tizimini izchil demokratlashtirish va liberallashtirishdan iboratdir. Bir so‘z bilan aytganda, yurtimizda huquqiy davlat asoslarini yanada takomillashtirish va aholining huquqiy ongi va madaniyatini yuksaltirish biz uchun hal qiluvchi vazifa bo‘lib qolmoqda1

VRACH FAOLIYATINING HUQUQIY ASOSLAри

Fuqarolar sog‘lig‘ini saqlash davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, mazkur tushuncha har bir fuqaroning jismoniy va ruhiy salomatiligini muhofaza etish va mustahkamlash, uzoq hamda faol hayot kechirishi va sog‘lig‘ini yo‘qotganda tibbiy va boshqa yordam olishiga qaratilgan siyosiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy, ijtimoiy, ilmiy, tibbiy, sanitar-gigienik va epidemiologik chora-tadbirlaming majmuasini o‘zida mujassamlashtiradi. Zero, davlat fuqarolar sog‘lig‘ini muhofaza etishni tegishli qonun va me’yoriy hujjatlar bilan belgilaydi va kafolatlaydi. Fuqarolaming bu sohadagi huquqlarining buzilishi mos tarzdagi huquqiy javobgarlikka olib keladi

Умумий сотсиоология

Ushbu darslikning mualliflari M.Ulug‘bek nomidagi ToshDU sotsiologiya kafedrasining professor-o‗qituvchilari bo‗lib, ular sotsiologiyadan universitetning sotsiologiya bo‗limida va boshqa fakultetlarda ma'ruzalar o‗qiydilar. Sotsiologiyani o‗rganishga kirishilar ekan, avvalo uning alohida fan ekanligi to‗g‗risidagi ma'lumotlarni (ya‘ni predmetini, masalalarini va vazifalarini uning falsafa, iqtisod, matematika, statistika, kibernetika, demografiya va boshqa fanlar bilan munosabatini, sotsiologik bilimlarning asosiy elementlarini va tizimini aniqlash hamda uning taraqqiy etish yo‗llarini istiqbolini belgilash muhim vazifalardan biridir.

Nanomateriallar fizikasi mexanikasi

Ushbu darslikda Nanomateriallar fizik mexanikasi fanining quyidagi asosiy masalalari ko`rib chiqilgan: nanomateriallar fizik mexanikasi fanining tarixi, fanning boshqa fanlar bilan aloqasi; nanomateriallar fizik mexanikasi fanining texnika taraqqiyotiga qo`shgan hissasi; kristallarning tuzilishi va xossalari, kristallardagi nuqsonlar va kristal bo`lmagan strukturalar; qattiq jismlarning deformatsiyasi; kristallarning mexanik va elektrik xususiyatlari; polimerlar ularning turlari; kompozitsion polimer materiallar; metallar va ularning xususiyatlari; yarimo’tkazgichlar va ularning xususiyatlari, dielektriklar va ularning xususiyatlari; qattiq jismlarda hajmiy o`zgarishlar; mikro va nanotexnologiya; nanomateriallar va ularni olish texnologiyalari; nanostrukturalarni modellashtirish orqali o`rganish va modellahstirish metodlari. O`quv darslik 60720600- “Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi” bakalavr ta`lim yo`nalishining talabalari uchun mo`ljallangan. Shuningdek, undan texnika Oliy ta`lim muassasalari talabalari, magistrlari va ushbu sohada ishlaydigan mutaxassislar ham foydalanishlari mumkin.

Умуми й экалогия

Дарсликда экология тарихи, вазифалари, иқлим омиллари ва уларнинг ти- рик организмларнинг ўсиши, кўпайиши ҳамда тарқалишига таъсири, турлар- нинг турли биоэкологик бирликларини ҳосил қилиш қонунлари, ўсимлик ва ҳайвонларнинг ҳаётий шакллари, организмлар ўртасидаги биотик муносабат- лар, сув, тупроқ экологияси, популяция ва биоценозлар экологияси, эколо- гик системалар, уларнинг тузилиш қонунлари, биосферанинг таърифи, инсон экологияси, замонавий экологик муаммолар ва уларни ечишга оид чора-тад бирлар назарий асосланган ва етарли маълумотлар орқали баён этилган. Дарслик олий ўқув юртларининг талабалари ва ўқитувчилари учун мўлжал ланган бўлиб, ундан мактаб ва ўрта махсус ўқув юртлари ўқитувчилари, услу биятчилар, олимлар, табиат муҳофазаси билан шуғулланадиган ходимлар ва бошқалар ҳам фойдаланишлари мумкин.

Issiqlik texnikasi asoslari

Davlat ta'lim standartlari talabiga muvofiq tuzilgan «Kasb-hunar kollejlarida mutaxassislar tayyorlash o‘quv reja va dasturlari» asosida yaratilgan "issiqlik texnikasi asoslari" darsligi ikki qismdan iborat Uning birinchi qismiga termodinamika qonunlari, gaz qonunlari va sikllari hamda gazlarda sodir bo‘ladigan issiqlik hodisalari kiritilgan. Ikkinchi qismida esa issiqlik kuch qurilmalari, issiqlikni uzatish asoslari, muqobil energctika, havo va issiqlik energiyasining ekologik muammolari bayon etilgan. Mazkur darslik energetika va mashinasozlik kasb-hunar kollejlarida ta'lim olayotgan talabalarga mo'ljallangan.

Materialshunoslik

Darslik texnika oliy o‘quv yurtlari, asosan, «Metallurgiya» va boshqa texnika sohalari yo‘nalishi bo`yicha tahsil olayotgan talabalar uchun mo`ljallangan bo`lib, unda materiallarning tarkibi, tuzilishi, plastik deformatsiyalanishi, xossasi, qotishmalaming holat diagrammasi, temir- uglerod qotishmalari, po`lat va cho`yanlar, termik va kimyoviy-termik ishlov berish asoslari, rangli metall va qotishmalar, kompozitsion va nometall materiallar haqidagi bilimlar keltirilgan.

ТАДБИРКОРЛИК ҲУҚУҚИ

Демократиктамойшшарга асосланган марказлаштирилган планлаштириш тизимндан эркин бозор муноеабатларигаўгган жамиятда тадбиркорлик кенг кўламда таркиб топмоқда ва ривожланишда давом этмоқца. Ўзбекистон Ресггубликаси Конституциясининг 53-моддасига мувофиқ, бозор муносабатларига қаратилган Ўзбекистон иқтисодиётининг негизини хилма-хил шаклдаги мулк ташкил этади. Давлат истеъмолчиларнинг ҳуқуқи устунлигини ҳисобга олиб, иқтисодий фаолият, тадбиркорлик ва меҳнат қилиш эркинлигини, барча мулк шаклларининг тенг ҳуқуқпилигини ва ҳуқуқий жиҳатдан баб-баравар муҳофаза эгилишини кафолатлайди

HAZIRGI QARAQALPAQ ADEBIY TILI FONETIKA, LEKSIKOLOGIYA

Otken asirdiii 30-jillarinan baslap qaraqalpaq tilinin fonetikasi. grammatikasi, leksikasi. tariyxt ham dialektleri ilimiy jobada izertlene basladi. Bul izertlewge, rus ilimpazlan. belgili tyurkologlar S.E.Malov. E.D.Polivanov. N.A.Baskakov. A.K.Borovkov h.t.b. ozlerinih uleslerin qosti, olar burtn izertlenilmey kiyatirgan qaraqalpaq tilin endigiden bilay i/ertlcwdin tiykargi bagdarlann belgilep berdi. Qaraqalpaq lilinih fonetikaliq sistemasmih izertleniwi tiykarman 30-jillardih basinan baslanadi. Usi jillari ha/irgi qaraqalpaq lilinin fonetikahq sistemasmm ayirim maselelerine arnalgan ilimiy miynetler ham maqalalar jariyalandi.

SUD VA HUQUQNI MUHOFAZA QILISH ORGANLARI

Darslikda O'zbekiston Respublikasida amalda bo'lgan qonunchilikka, Oliy sud Plenum qarorlariga asoslangan holda huquqni muhofaza qilish faoliyatining tushunchalari, uning belgilari, funksiyalari, sud hokimiyatining mohiyati hamda O'zbekiston Respublikasi sud tizimiga tavsif beriladi. Odil sudlovning tamoyillarini izohlash, sudlarning tashkiliy va moddiy-texnik ta'minoti masalalariga, yuridik yordam ko'rsatishni tashkil qilishga alohida e'tibor berilgan. Bundan tashqari jinoyatlarni aniqlash va tergov qilish tushunchasi, surishtiruv, dastlabki tergov, prokuratura organlari, shuningdek, xorijiy mamlakatlar huquqni muhofaza qilish organlari tizimiga to'xtalib o'tilgan.

Issiqlik, gaz ta'minoti va ventilatisiya tizimlari

Darslikda issiqlik, gaz ta`minoti va ventilatsiya tizimlari to`g`risida umumiy ma'lumotlar, ularning tuzilishi, ishlash tmoyillari, asosiy jihozlari, hisoblash va loyihalsh asoslari, ishga tushirish, sozlash, sinish va foydalanish qoidalari bayon etilgan.

ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ НАЗАРИЯСИ ВА УСУЛИЯТИ

Жисмоний тарбия ва спорт мутахассисларини тайёрлай диган олий ўқув юртларининг талабалари, магистрлари, ўрта махсус таoлим муассасаларининг ўқувчилари учун мўлжалланган ушбу дарслик жисмоний маданият ва жисмоний тарбия бакалаври ўқув дастури асосида ёзилган бўлиб, жисмоний тарбия мутахассисига касб тайёргарлигининг илмий, назарий ва амалий материал-ларини ўзида мужассамлаштирган ва жисмоний тарбия жараёнини ташкил этиш масалаларида ёрдам беради

СИЁСИЙ ВА ХУКУКИ й ТАЪЛИМОТЛАР ТАРИХИ

Маз кур дарсликда сиёсий-хукукий таълимотлар тарихи фанининг предмети, максад ва вазифалари, Кадим давр сиёсий-хукукий таълимотларининг шаклланиши ва ривожланиши, урта аср сиёсий-хукукий таълимотлари, Шарк ва Гарб мамлакатларининг сиёсий-хукукий таълимотларининг асосий хусусиятлри, жахон сиёсий-хукукий таълимотларининг асосий гояси адлолатли давлат бошкаруви, од ил хукмдор, суд ва судлов, конунчилик хакидаги гояларнинг ривожи, янги давр сиёсийхукукий гоялари ва хозирги давр Узбекистонда давлат ва хукук масалаларининг урганганлиги кдйд этилган

СПОРТ КУРАШИ НАЗАРИЯСИ ВА УСУЛИЯТИ

Жамият ривожланишининг ҳозирги замон босқичида инсонни тарбиялаш, унинг жисмоний сифатларини ривожлантириш, саломатлигини мустаҳкамлаш, иш қобилиятини ошириш, жамоаларда қулай руҳий муҳитни яратишнинг кўп қиррали жараёнида жисмоний тарбия ва спортнинг аҳамияти ортиб бораётганлиги кузатилмоқда. Жисмонан бақувват, ботир инсонларни тарбиялашга ёрдам берадиган спорт курашининг ҳар хил турлари жисмоний тарбия тизимида муҳим ўрин эгаллайди.